شنبه ۰۸ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
امیرمحمد کوچک‌زاده، نویسنده گفتار متن مستند «جمال الدین» :
شخصیت سید جمال الدین اسدآبادی بدلیل منظومه فکری پیشرو و انتقادی اش و همچنین سبک زندگی تخصصی و عموما پوشیده و چارچوب مدارش ، برای عموم ناشناخته بوده و اطلاع جامعه از او با گرایشات ایدئولوژیک همراه بوده و تا حد زیادی سطحی و پوسته ای است. نشانه یابی عملکردی از زندگی سید جمال، تاکید موکدی بر سه گانه روشنفکری دینی ، فقه پویا و تمدن سازی اسلامی در حوزه شناختی و همچنین استعمارستیزی خارجی ( ممانعت از نفوذ اجنبی به کشور و دستگاه حاکمه) و استثمارزدایی داخلی ( مقابله با حاکمان مستبد و خود ویژه بین) دارد. بر این قاعده، سید جمال در عین حال که یک روشنفکر دینی است ، نوعی مبارز در مقابل استعمار بوده و بعنوان نیروی اپوزیسیون در مقابل حکام داخلی، شناخته می شود. امیرمحمد کوچک‌زاده، نویسنده گفتار متن مستند «جمال الدین» معتقد است از آنجا که جمال‌الدین اسدآبادی شخصیتی جنجالی در تاریخ ایران و اسلام است، زندگی او برای مخاطب جذاب خواهد بود.
کد خبر: ۳۹۳۲۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۲
گفتگو با سعيد حجاريان؛
بازيگران موثر و اصلي سياست ايران را مي‌توان به ترتيب دولت، جامعه و قدرت‌هاي خارجي دانست. بالطبع از اين سه، دولت نقش اصلي را ايفا مي‌كند. پس از آن به جامعه مي‌رسيم و مردمي كه در تنگناي شديد هستند و هر از گاهي مطالبات‌شان را به اشكال گوناگون بروز مي‌دهند و ... . اینها بخشی از مصاحبه سعید حجاریان در خصوص جایگاه جریان اصلاحات در انقلاب و وضعیت تحزب است. توضیح ضروری: بخشی از گفت و گوهای رسانه با حجاریان ، حاوی مطالبی است که برای آشنایی با نظرات صاحبان نظر و اندیشه در بحث‌های مهم نظری مطرح می‌شود،گفتنی است که نباید آنهارا نظر مستقل رسانه گفتگو کننده ، تلقی کرد.
کد خبر: ۳۸۹۸۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۰۸
دکتر اردشیر منصوری:
اردشیر منصوری، استاد فلسفه یادداشتی در تحلیل وقایع اخیر کشور نوشته است که چهار مولفه را برای ایجاد اعتراضات شهریورماه 1401 ایران مطرح می کند. وی معتقد است ، پیروزی بدون «ائتلاف» نیرو‌ها ممکن نیست. «تکثرگرایی» و «رواداری» بستر ائتلاف‌های سنجیده است. بین «تنافر کلی» و «اتحاد و یکسانی» راه میانه‌ای وجود دارد که «تکثرگرایی» (پلورالیزم) است.آموختن تکثرگرایی اجتماعی، سیاسی و حتی معرفتی، و ترویج «پلورالیزم» و مهارت‌های «گفتگو در عین اختلاف‌نظر» فریضۀ جامعه نخبگانی ما و رمز پیروزی است.
کد خبر: ۳۸۳۹۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۲۱
وضعیت دین در نیم قرن اخیر؛
صدیقه وسمقی، نویسنده و اسلام‌پژوه گفت: روشنفکری دینی نتوانسته است به پرسش‌ها پاسخ دهد. سرعت و روند حرکت مردم بیشتر از سرعت حرکت روشنفکری دینی بوده است. دین سنتی هم حرکت جدی و چشمگیری نداشته است و در بحران‌ها یا در کنار قدرت سیاسی بوده است و یا سکوت کرده است. روشنفکری دینی هم به نظر من خیلی دست به عصا حرکت کرده و پاسخ خیلی قانع‌کننده‌ای به نسل امروز و فردا نمی‌تواند بدهد.
کد خبر: ۳۸۳۱۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۵
نقد و تجدیدنظر دینی؛
روشن است که نقد یک نظریه و اعلام ناسازگار بودن آن با اسلام به هیچ وجه به معنای تکفیر صاحب آن نظریه نیست. ادعای ناسازگاری یک نظریه با اسلام غیر از ادعای خروج صاحب آن نظریه از اسلام است؛ دومی همان تکفیر اصطلاحی است، اما اولی نقد و داوری درباره‌یِ یک نظریه است، فارغ از اینکه صاحب نظریه کیست و چه دینی دارد. این یکی از حقوق مسلم هر اسلام‌شناسی است که نظریه‌ای را نقد و آن را سازگار یا ناسازگار با اسلام اعلام کند، مگر اینکه کسی اهل تصویب باشد و برای اسلام حقیقت و واقعیتی ورای فهم انسان‌ها قائل نباشد، بلکه آن را برساخته‌یِ انسان‌ها بداند، که در این صورت اصولاً اسلام‌شناسی و ارائه‌یِ قرائت جدیدی از اسلام نیز معنای محصلی نخواهد داشت.
کد خبر: ۳۸۳۰۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۳
تخریب کشتی کرگانرود؛
بهره مندی از چهارگانه علم و دانش فنی- تخصصی، توانمندی‌های دینی و روشنفکری دینی ، تربیت شدگی و توان بدنی- روحی اقدام و عمل را باید از الزامات یک مدیریت کارآمد دانست. شاخص‌هایی که عموما در مدیران کشور ما بشکل نمایشی یا ناقص وجود دارد یا مدعی وجود آن در خودشان هستند. پست را با هزار لابی و رابطه و بدون صلاحیت لازم در چهارگانه مورد اشاره، بدست می‌آورند و متاسفانه بدلیل نداشتن دغدغه مندی لازم، بخواب می‌روند. ضرغامی را چه به میراث فرهنگی و گردشگری؟! تفکری که یک رادیو تلویزیون چی را مناسب میراث فرهنگی و گردشگری تصور می‌کند، مسلم بدانید به خوابیدن امثال ضرغامی هم واکنش نشان نمی‌دهد. بیدار شو آقای ضرغامی، کشتی چوبی کرگانرود نابود شد برادر. یک زمانی نزدیک ما بودی و حد اعلا توی سوپر سر کوچه ملاقاتت می‌کردیم و با چند سلام و تعارف و غر زدن، حل مشکل می‌شد. اما حالا در دسترس هم نیستی.
کد خبر: ۳۸۱۰۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۲
یک انقلاب با روکش مذهبی؛
محمدکاظم انبارلویی را می‌توان بعنوان یک صاحب اندیشه فعال در حوزه‌های سیاسی و بعضا ادبیات انقلابی - دینی قبول داشت. اما صحبت‌های اخیر ایشان در خصوص التقاط روشنفکری دینی با جاسوس پنداری برانداز، جای هزاران سوال باز کرده است؟ ارتباط مارتین لوتر با سروش و کدیور و معادل پنداری کدیور و سروش با جاسوسان استخدامی سرویس‌های بیگانه، اگر برچسب زنی نباشد، جای تعجب بسیار از انبارلویی برای بیان این نوع سخنان دارد. ما نیز همانند آقای انبارلویی با تفکیک دو بحث شهود و وحی، قائل به ورا انسانی بودن وحی هستیم، اما این تفاوت دیدگاه نظری و بینشی با اقای سروش و بعضا کدیور، دلیلی بر تخریب گری آن‌ها و جاسوس پنداری شان نمی‌شود.
کد خبر: ۳۸۰۷۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۱۵
نواندیشی و روشنفکری دینی ؛
هدف اولیه و اصلی جریان نواندیشی و روشنفکری دینی ، ظاهراً هدفی سیاسی-حقوقی-اجتماعی است، نه تزکیه روحی و نفسانی دین‌ورزان. اگر هدف تزکیه دین‌ورزان باشد، این جریان به‌سهم خود نقش مهمی ایفا کرده است، ولی اگر هدف سیاسی-حقوقی-اجتماعی است، به نظر می‌رسد که هنوز راه را شروع نکرده و جدی گرفتن فهم دین به‌مثابه نهاد، گام نخست در این زمینه است.
کد خبر: ۳۷۰۲۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۳
نواندیشی دینی؛
سیدجواد میری با اشاره به اینکه چشم‌انداز صحیح به دین این است که جامعه‌ای همراه با عدل و قسط ساخته شود، بیان کرد: چنین چشم‌اندازی موجب می‌شود که دین را به فقه یا احکام فقهی تقلیل ندهیم.
کد خبر: ۳۶۹۷۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۸
محمد علی عسگری؛
روشنفکران دینی پیش از انقلاب مرتکب یک اشتباه ناخواسته و بزرگ شدند که اگر از آن درس‌های کافی گرفته نشود می‌تواند به شکلی دیگر دوباره تکرار گردد. هنوز فراموش نکرده ایم که در دهه‌های چهل و پنجاه با رونق گرفتن و گسترش فعالیت گروه‌های مارکسیستی برخی از روشنفکران مسلمان نیز بر آن شدند تا به اسلام لباسی نو پوشانده و هم تراز با گفتمان مسلط آن روزگار از آن دفاع کنند. درهمین پیوند بودکه یک باره سخن از ایده ئولوژی اسلامی، تشکیلات و سازماندهی حزبی، جامعه بی طبقه توحیدی، حاکمیت جبری و تاریخی طبقه مستعضف، دیالکتیک توحیدی، رهبری امت و تعمیم امامت، اقتصاد توحیدی و بانکداری اسلامی و ... سخن به میان آمد.
کد خبر: ۳۶۹۷۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۷
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه:
حجت‌الاسلام حسین بستان، گفت: حوزه و مراجع باید موضوعات را به خوبی بشناسند وگرنه فقه گرفتار ناکارآمدی خواهد شد؛ انسان امروز و اقتصاد و رسانه‌های امروز با ۴۰ سال قبل زمین تا آسمان تفاوت دارد و ما اگر به روز نشویم فتاوایی می‌دهیم که برای انسان ۶۰ سال پیش مفید است نه انسان امروز.
کد خبر: ۳۶۸۴۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۰۱
در گفتگو با صادق حقیقت؛
تفاوت روشنفکری دینی و نواندیشی دینی در این است که روشنفکران دینی، چون عقل متجددانه را حجت می‌دانند نیازی به اجتهاد به شکل حوزوی ندارند، اما نواندیشان دینی در گفتمان اصولگرایی معتقدند که اجتهاد ابزار فهم است بنابراین اگر من می‌گویم که جهاد ابتدایی در اسلام وجود ندارد طبق صناعت فقه باید استدلال کند که چرا وجود ندارد.
کد خبر: ۳۶۷۰۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۵
گرامیداشت نخستین سالگرد داود فیرحی؛
در ارزیابی کارنامۀ فکری و پژوهشی داود فیرحی (۱۳۹۹-۱۳۴۳) بر پایۀ آثار مکتوب و گفتار‌های او، می‌توان از دو قلمرو موازی سخن گفت: یکی فقه سیاسی و دولت در اسلام؛ دو دیگر، پژوهش‌های تاریخی در دو بخش: رخداد‌های صدر اسلام و تحولات ایران در دوران مدرن. لازم به ذکر است که ارزیابی جامع کارنامۀ فیرحی نیازمند مطالعۀ تمام آثار اوست؛ کاری که به فرصتی فراخ و زمانی دراز نیاز دارد؛ بنابراین آنچه در این نوشته می‌آید، هرچند با رجوع به آثار او فراهم آمده، اما صرفاً نگاهی اجمالی به کارنامۀ فیرحی در حد امکان و مجال است. در این نوشتار، دربارۀ کارنامۀ فیرحی در دو قلمرو یاد شده، نکاتی را بر سبیل ایجاز ذکر می‌کنم.
کد خبر: ۳۶۶۱۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۵
معرفی کتاب؛
«سرگذشت پنجاه کنشگر اقتصادی ایران» کتابی است ۸۰۰ صفحه‌ای که توسط فریدون شیرین‌کام و ایمان فرجام‌نیا نوشته شده و توسط انتشارات فرهنگ صبا به بازار نشر راه یافته است. این کتاب روایتگر زندگی و کار ۵۰ فعال اقتصادی در ۱۵۰ سال گذشته است که با محمدحسن امین‌الضرب آغاز می‌شود.
کد خبر: ۳۶۶۰۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۳
فقه پژوهی و نواندیشی دینی؛
سروش دباغ: اثر پیش رو، متضمنِ جستار‌هایی است که طیِ نه سال گذشته، درباره نسبت میان اخلاق و احکام فقهی اجتماعی نگاشته و در ترازوی اخلاق توزین کرده‌ام.
کد خبر: ۳۶۲۹۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۲۸
یوسف نوظهور:
اسم کارل پوپر در حافظه تاریخی و فرهنگی کشور ما، از دهه ۶۰ عنوان شد. اگر نوشته‌ها، کتاب‌ها و مقالات قبل از دهه ۶۰ را بررسی کنید، نامی از پوپر نمی‌یابید. در این دهه است که این فیلسوف در ایران مطرح می‌شود. در آن برهه از زمان، کتاب "جامعه باز و دشمنان آن" به زبان فارسی ترجمه و منتشر شد.
کد خبر: ۳۵۹۶۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
ریشه مشکلات جامعه را باید در فرهنگ و اخلاق جست و جو کرد ؛
این بالاخره درست می شود را ما از کجا می گیریم ؟ به دلیل این که ما فکر می کنیم که ما یک وضع خاصی داریم و فکر نمی کنیم که ما هم از قوانین عالم مستثنی نیستیم. همه کسانی که نابود شدند از قبل که نمی گفتند ما قومی هستیم که در حال نابودی هستیم ! ما قومی هستیم که فردا بر ما عذاب نائل می شود. یک بار هم نابود شدند ، از بین رفتند به دلیل این که آن تمیز ، آن تشخیصی که باید در مسائل سیاسی ، در مسائل فرهنگی ، در مسائل مربوط به تعلیم و تربیت ، خانواده حقوق داشته باشند نداشتند و فکر کردند کار درست می شود
کد خبر: ۳۴۷۳۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۸
عبدالمجید مبلغی:
آن‌گاه که سخن از روشنفکری به میان می‌آید شتابان پرسشی همیشگی برمی خیزد و گلوی گفتگو را می‌فشارد: کدام روشنفکری؛ روشنفکری عرفی یا روشنفکری دینی ؟ به باور من این پرسش راه به کج راهه می‌برد و بخت‌های گفتگو را برای ایده پردازی‌های افق گشایانه از همان ابتدا بر باد می‌دهد.
کد خبر: ۳۴۵۷۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۶
گفتگوی سروش و ملکیان؛
سروش و ملکیان در همین گفتگو و هم در آثار متعدد خود تاکید می‌کنند که روشنفکر و روشنفکری به کار «اخلاقی زیستن» می‌آید و اساسا روشنفکر سودای زندگی اخلاقی دارد.
کد خبر: ۳۴۱۲۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۷
درس‌گفتار‌هایی درباره بوعلی سینا؛
مهدی محبتی می‌گوید: رساله‌الطیر، حی بن یقظان و سلامان و ابسال به مثابه سه‌گانه‌ای است که نقطه نظر ابن سینا را درباره حقیقت وجود و نوع گرفتاری روح آدمی مطرح کرده است.
کد خبر: ۳۴۰۵۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۲